KİTAP ÖNERİSİ: Işığın Yolu

Bağlanma tarzı bir insanı ne kadar etkileyebilir?

Anne ile bebek arasındaki bağlanma nedir? Bağlanma tarzı kişileri ne kadar etkileyebilir? Birden fazla bağlanma olabilir mi? Ve en önemlisi, insanlar bağlanma tarzlarını değiştirebilirler mi? Ya da sonsuza dek bu bağlanmanın kurbanı mıdırlar? Bir bebeğin doğduğu andan itibaren şekillenmeye başlayan ilişkileri onu hayat boyu etkileyebilir. Peki, ama nasıl? Başucu kütüphanemizde bu ay,  anne babalara kitap önerileri listemizde Nilüfer Devecigil’in IŞIĞIN YOLUkitabı var. Devecigil, bağlanmanın değişim ve dönüşüm yolculuğunu okuyucuya bir hikâyenin içinden anlatıyor.

Nilüfer Devecigil bu kitabında ne anlatıyor?

Nilüfer Devecigil üç yıllık psikoloji mastırını Naropa Üniversitesi’nde “Ben Ötesi Psikoloji” (Transpersonal Counseling Psychology) üzerine tamamlamıştır. Uzun bir süredir Türkiye’de Deneyimsel Oyun Terapisi (Experiential Play Therapy) uygulamakta ve ebeveyn eğitimleri vererek ailelere destek olmaktadır. Devecigil bu kitabında, insanın anne baba olma biçimini, çocukla birlikte gelen yeni ilişki biçimlerini, bağlanmalarını ve bağlanmaların yansımalarını ele alıyor. Ebeveynliğin içsel bir yolculuk olduğuna vurgu yapan kitap, sadece anne baba olma halini değil, kimi zaman çift olma, yetişkin ya da çocuk olma, anneanne/babaanne/dede olma rollerini de ilişkiler üzerinden sorgulatıyor. Doğduğumuz andan itibaren şekillenen bağlanma şekilleri insanı hayatı boyunca diğer ilişkilerinde de takip eder. Ancak “ilişkilerde incinir ilişkilerde iyileşiriz” mesajı ile bu kitap bağlanmaların değişebileceği umudunu veriyor. Ebeveynlerin çocuklarıyla olan ilişkilerinin bir davranış bütünü değil, bir ilişki süreci olduğunu fark etmeleri ve ardından bu farkındalığı iyileşmenin izleyeceği konusunda ezber bozan örnekler sunuyor.  Sağlıklı çocuk yetiştirmenin sadece ebeveynlere bilgi aktarmak, ne yapacaklarını ya da nasıl davranacaklarını öğretmek ile sınırlı kalmadığını vurgulayan Devecigil, farkındalığın önemini kitabın içinde okuyucuya kimi zaman anne baba olma hali, kimi zaman akraba ilişkileri üzerinden anlatmaktadır. Ebeveyn olma yolculuğunda kendi bağlanmaları, ilişkileri ve yansımaları üzerine düşünmek isteyen yetişkinler için bu kitap, içinde kendisinden parçalar bulacağı zengin bir kaynak niteliğindedir.

IŞIĞIN YOLU neden öneriler listesinde?

Pek çok anne baba hayatlarına eklenen bu yeni rol ile ne yapacakları, nasıl davranacakları konusunda bilgi arayışına girmektedir. Ebeveynlik ve çocuk yetiştirmek üzerine uzmanlarca yazılmış sayısız kaynak ise anne babaların bu isteklerine karşılık gelecek bir ‘yapılacaklar listesi’ ile yazılmıştır. Işığın Yolu ise bu noktada, reçetelerden ve tavsiyelerden uzak, içinde ebeveynlik kuramları, nöro-bilimin keşifleri, mindfulness ilkeleri, psikoloji, felsefe gibi pek çok bilginin roman içinde verilmesiyle öne çıkar. Anne baba çocuk ilişkisinde yaşanan duyguları, bağlanma şekillerini,  doğal ebeveynliği romandaki karakterler üzerinden anlatarak okuyucuyla buluşan kitap anne babaları bilgi ile donatmak yerine farkındalıklarını arttırmaya öncelik verir. Regülasyon, farkındalık, uyku, sinir sistemi gibi bilimsel konular akıcı bir dil ile anlatan Işığın Yolu, anne babalara kendi bağlanmalarını sorgulatan, kendi ilişkilerine odaklanmalarına yardımcı olan eşsiz bir kaynak olacaktır. Her ne kadar ebeveynlik romanı gibi gözükse de ilişkilerdeki bağlanma şekillerini temel aldığı için sadece anne babalar değil, anneanne/babaanne ve dedeler tarafından da okunabilir.

IŞIĞIN YOLU’nda hangi sorulara cevap bulabilirsiniz?

Ebeveyn olma sürecinde bilginin davranışı değiştirmediği zamanlar olur. O zaman geçmişin bu sürece ışık tutarak bazı soruları aydınlatmasına izin vermek gerekir. “Bir anne ve bebek arasındaki bağlanma ne kadar güçlü olabilir?”,  “Oluşan bağlanma şekilleri diğer ilişkileri nasıl etkileyebilir?”, “Kendi bağlanma yapımızı çocuklarımıza nasıl geçiriyoruz?”, “Ebeveynlik yolculuğunda zorluklarımızın temeli nereden kaynaklanıyor?”, “Kendimizi (ve doğal olarak çocuklarımızı) bağlanma şekillerimizin etkisinden kurtarabilir miyiz?”,  “İlişkilerimizi iyileştirmek adına yapabileceğimiz şeyler var mı?”.

Nilüfer Devecigil bu kitapta, ebeveynlere bilgi aktarmaktan ziyade kendi geçmişlerini sorgulama, kendi tetiklenmelerini fark etme, kör noktalarına bakabilme ve ilişkilerinde kalma hallerini anlamalarına odaklanmaktadır. Mevlana’nın “Yaralarımız ışığın girdiği yerdir” öğretisinden ilham alan Devecigil, ebeveynleri tüm bu soruların cevaplarını aramaları için cesaretlendiriyor ve ekliyor:

“Ne kadar güçlüydü çocukluğumuzdan yadigar kalan bağlanma ilişkilerimiz. Nasıl işliyordu iliklerimize dek tüm o kalıplar, inançlar. Öyle ki sadece gözlüklerimizi değiştirmek yetmiyordu. Beynin her bir katmanını tuğlalarından sökmek gibiydi değişim. Anestezi almadan ameliyat olmak gibi. İstediğin kadar bilgiyle doldur, başkalarının tecrübelerini dinle, yardımcı olmuyordu. Bu ameliyat, acısını hissetmen gerekenlerden. Ve elindeki tek araç cesaret; ilişkiye girme ve içinde kalma cesareti” (Alıntı)

Künye:

Işığın Yolu- Bir Bağlanma Hikâyesi

Nilüfer Devecigil

Editör: Sema Çubukçu

Doğan Kitap, 2017

233 sayfa