KİTAP ÖNERİSİ: Ebeveynlerle Sohbet

Biraz sohbete ne dersiniz?

Ebeveynlik üzerine ne çok kitap okuyoruz değil mi? Hepsinden birkaç parça toplayıp elimizden gelenin en iyisini yapmaya gayret ediyoruz. Hatta çoğu zaman bunun için çabalıyoruz. Peki ebeveynlik dediğimiz şey öğreniliyor mu, yoksa kendiliğinden orada var olan bir şey mi? Başucu kütüphanemizde bu ay, anne babalara kitap önerileri listemizde psikanalist D.W.Winnicott’un  EBEVEYNLERLE SOHBET kitabı var. Bu kitap ebeveyn olma yolcuğunu didaktik olmayan bir şekilde ele alarak ebeveynlerin kendi serüvenlerine daha incelikli bakmalarını sağlıyor. Her çocuğun biricikliği gibi her ebeveynin de biricikliğini ön planda tutan kitap, ebeveynlik hakkındaki bilginin varlığı kadar bilginin özümsenmesi ve içselleştirilmesine de vurgu yapıyor.

D.W.Winnicott bu kitabında ne anlatıyor?

Dr. Winnicott, kariyerine Cambridge’deki Jesus Üniversitesi’nde tıp eğitimi alarak başlamıştır. Ardından çocuk psikolojisine olan ilgisi onu anne ve bebeklerle çalışmaya yöneltmiş ve dünyaca tanınan katkılar sağlamasına öncülük etmiştir. Britanya Psikanaliz Cemiyeti üyesi olan Winnicott kırk yılı aşkın bir süre çocuk psikiyatrisi ve psikanalizi alanında uygulamalar ve araştırmalar yapmıştır. Özellikle “nesne ilişkileri” alanındaki çalışmalarıyla tanınan İngiliz pediadrist, ebeveynlerle çalışmanın yanı sıra farklı gruplara da (ebelere, öğretmenlere, sosyal hizmet uzmanlarına) eğitimler vermiştir. Çocuk yetiştirmenin sadece fiziki bir bakımdan ibaret olmadığını, duygusal ve psikolojik pek çok yanı olduğunu bilen Winnicott bu kitapta bambaşka bir yol izleyerek çocuk yetiştirmeyi didaktik bir öğreti olmaktan çıkartıyor.

Kitabın adından anlaşıldığı gibi ebeveynlerle sohbet, çocuk yetiştirmenin doğrusu ve yanlışlarından uzak bir alanda D.W.Winnicott’un 1955’ten itibaren yaptığı radyo konuşmalarını içeriyor. Ebeveynlerle samimi bir sohbet sırasında ebeveynliğin konuşulmayan yanlarına (örneğin annelerin sıkıntıları ve suçluluk duygularına) ışık tutuyor. Kitap bebeklerin anneden ayrı bir kimlik geliştirmelerini, kıskançlık duygularını, annelerin bunalmışlıklarını, çocukların ahlaki duygularının gelişimini tek tek sohbet içinde açarak ebeveyn olma yolculuğuna katkı sağlıyor.

Ve aslında bu kitapta Winnicott yıllar boyu süren ebeveyn-bebek çalışmalarından yola çıkarak ebeveynliğin öğrenilen bir süreç mi yoksa doğasında var olan bir beceri mi olduğu sorusuna cevap oluyor. Ebeveynliğin öğrenilen süreçleri kadar doğal oluşunun da kıymetli olduğu ve eğer doğallıktan uzaklaşılırsa asıl tehlikenin orada başlayacağına dair bize ikna ediyor. Kendi samimi cevaplarını ve bakış açılarını içeren cevaplarla ebeveynlerle sohbet, okuyucu için kıymetli bir iç rahatlatma rehberi gibi. Eğitici ve öğretici olmaktan çok uzak bir şekilde yapılan sohbetin hem ebeveyne katkısı hem de uzmana katkısı açısından ne kadar önemli olacağını da gözler önüne seriyor.

EBEVEYNLERLE SOHBET neden öneriler listesinde?

Ebeveynlik çoğu zaman mükemmel çizgileri ve renkleri olan bir tablo gibi anlatılıp, yapılması gerekenlerin ön planda tutulduğu ve öğrenmemiz gereken bir rol olarak sunuluyor. Oysa ebeveynlik “konuşulmayanlardan” arındırıldığında doğallığından ve bir miktar da samimiyetinden kaybeden bir rol. Öte yandan doğallığa ve samimiyete en çok ihtiyaç duyan çocuklarımızın ise ebeveynliği bu şekilde tanımaya herkesten daha çok hakkı var. Ebeveynlerle Sohbet, bu noktada ebeveynliğe dair öğrendiğimiz bilgileri elimizin tersiyle azıcık kenara iten bir kitap. Çünkü Winnicott ebeveynliğin kitaplardaki gibi öğretici bir şekilde olmasının anne babanın içgüdüsel hareketini kısıtladığını belirtiyor. Oysa ebeveyn çocuk arasındaki ilişki deneyimin kendi içinde, doğal akışında ve içgüdüsel olarak gerçekleşirse doğru ve yerinde olacaktır. Bu açıdan bakıldığında okuyucu kitapta kendine (kendi ebeveynliğine) dair bazı itiraflar duyarak derin bir iç çekebilir.

Winnicott her şeyden önce ebeveyn ve çocuğun arasındaki ilişkinin temellerini okuyucuya ifade ederek, sohbetin doğallığında akmasına önem veriyor. Ebeveynlerin korkularının, endişelerinin ve kaygılarının varlığını normal kabul ederek bunları yüksek sesle konuşmaya teşvik ediyor. Ebeveynler kendi duygusal süreçlerinin ne kadar farkında olurlarsa bunu yönetmek konusunda o kadar başarılı olurlar. Ve bir uzman olarak kendi görevinin yapılması gerekenleri söylemek değil, anne ve babalara yapmaları gerekenleri yaparken destek olmak olduğunun altını çiziyor. Ona göre ebeveynliği oluşturan en önemli yapı taşları deneyimin kendisidir ve hiçbir bilgi deneyimin önüne geçemez. Ebeveynlik yapabileceklerimiz ve ne yaparsak yapalım engel olamayacaklarımızla da doludur. Ebeveynlerle Sohbet ebeveynlere kendi doğallıklarını bulmaları yolunda cesaret verirken bu doğallığa güvenmelerini de salık veriyor.

EBEVEYNLERLE SOHBET’ te hangi sorulara cevap bulabilirsiniz?

“Bir bebeğin bağımlılığından korkmak normal mi?” “Ve yine aynı bebekten ayrılamayan bir anne olmak normal mi?” “Ebeveynlik muhteşem olsa da ondan bunalmak ve kaçmak istemek normal mi?” “Peki ya çocuklar tüm bu durumları nasıl algılar?” “Hayır diyebilmek neden bu kadar zor?” “Kıskançlık gibi zorlu duyguları ne yapacağız?” “Sağlıklı bir çocuk nasıl yetiştirilir?” “Onu kendi sağlıksız yanlarımızdan nasıl koruyacağız?” “Ya bizden nefret ederse?”

Psikanalist D.W.Winnicott bu kitapta ebeveynlerin çocuk yetiştirirken doğallıklarını kaybetmemeleri ve kendi psikolojik durumlarını her zaman rehber olarak almaları gerektiğini söylüyor. Ebeveynlerin en güçlü silahları kendi içgüdüleridir ve buna güvenmeleri önemlidir. Bir çocuğun hata yapabilen ve o hatayı toparlayabilen, sahici ve içten bir ebeveyne sahip olmasının çocuğun sağlıklı gelişimin için temel olduğunu vurguluyor ve ekliyor:

“Eğer ebeveynlere ne yapacakları söylenirse, çok geçmeden zihinleri karışır ve her şeyden önemlisi neyin doğru neyin yanlış olduğunu tam olarak bilmeksizin hareket ederler. Her şey için kitaba bakmak ya da radyo dinlemek zorunda kalırlarsa doğru şeyleri yapsalar bile hep çok geç kalmış olacaklardır, çünkü doğru derhal yapılmalıdır. Tam olarak doğru zamanda harekete geçmek, deyim yerindeyse hareket sezgisel ve içgüdüsel ise mümkündür.” (Alıntı)

Künye:

Ebeveynlerle Sohbet (Talking to Parents)

D.W.Winnicott

Çeviren: Neşe Hatiboğlu

Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2018

106 sayfa