KİTAP ÖNERİSİ: Freud’a Ne Yaptık da Çocuklarımız Böyle Oldu?  

Ne hata mı yapmışız, ne hatası? Ama Kitaplar böyle diyordu…

Çocuğumuzu yetiştirirken hep en doğru adımları atmak istiyoruz. Bunun için de o kütüphane senin bu kitabevi benim dolaşıp piyasada tavsiye edilen tüm ebeveynlik kitaplarını okuyoruz. Ama günün sonunda elimizdeki hayat hiç de kitaplardaki gibi olmuyor. Peki ama neden? Başucu kütüphanemizde bu ay, anne babalara kitap önerileri listemizde Catherine Mathelin’in FREUD’A NE YAPTIK DA ÇOCUKLARIMIZ BÖYLE OLDU? kitabı var. Bu kitap anne babalara ebeveynlik kitaplarından öğrendikleri tüm bilgileri yeniden gözden geçirmelerine ve bu bilgilerin işlevselliğini engelleyen taşlara odaklanmalarına yardımcı oluyor.

Catherine Mathelin bu kitabında ne anlatıyor?

Doktorasını psikoloji alanında tamamlamamış olan psikanalist Catherine Mathelin uzun yıllar Saint-Denis hastanesinde çocuk psikiyatri servisinde çalışmıştır. Değişen dünyanın değişen ebeveynlik talepleri karşısında değişen çocuk bakımı anlayışını kaleme almak isteyen Mathelin, bu kitabında ebeveynleri psikanalizin teorik bakış açısı ile buluşturuyor. Okuyucuya aslında son dönemlerin değişen algısıyla birey olma hakkını kazanan çocuklar ile bu yeni bilgi karşısında nasıl ebeveynlik edeceğini bulamayan anne babaların bir kesitini sunuyor. Çocuklar artık eskisi gibi (eski yöntemlerle) yetiştirilmek istemiyorlar. Ebeveynler bu yeni kimlikli çocukları görüyorlar ve kendilerini geliştirmek için bolca ebeveynlik kitaplarına ve psikoloji bilgilerine gömülüyorlar. Ancak yeni bilgiler ya anlaşılmıyor, ya uygulanamıyor. Ya da ne oluyor da günümüzün değişen çocuğuyla iletişimde bir türlü sinyal alınamıyor? Bu kitapta psikanalizin bakış açısından anne babalara kafa karışıklığına sebep olan temel ebeveynlik konularında (kıskançlık, otorite ve zorbalık, erken ergenlik gibi) ışık tutuluyor. Öte yandan değişen dünyanın sadece çocukları değil ebeveynleri de dönüştüren bir yanı olduğunun da altı çiziliyor. Ebeveynlikte daha aktif bir yeni baba rolünün, boşanmaların artmasıyla genişleyen aile yapılarının (üvey anneler ve üvey babalar) veya çocuklarını tek başına büyüten artan sayıda ebeveynin varlığının da kitaptaki başlıklarda yeri var.

Freud’a Ne Yaptık da Çocuklarımız Böyle Oldu neden öneriler listesinde?

Şüphesiz ki çocuk psikolojisi alanında pek çok kitap bilimin ışığında ve gelişen dünyanın talepleri karşısında kendini sürekli yeniliyor. Bugün çocuk yetiştirme konusunda yıllar önce var olan bilgilerin çok üstünde bir bilgiye sahibiz. Pek çok konuda hızlıca ve fazlaca bilgi edinebileceğimiz kaynaklar (buna internet ve sosyal medya da dahil) mevcut. Üstelik bu bilgiler tam da istediğimiz ölçüde; adım aldım ebeveynlik… Fakat bazen ne yapılırsa yapılsın, bir yerlerde bir hata oluyor. Ebeveynler daha fazla bilgiye sahip olmalarına rağmen yıllar öncesi var olan ebeveynler ile aynı duyguları paylaşıyorlar. Freud’a Ne Yaptık da Çocuklarımız Böyle Oldu? bu noktada ebeveynlere esprili ve ironik bir noktadan yardım eli uzatıyor ve onları sorgulamaya davet ediyor. Okuduklarımızı anladık mı? Anladıysak anladıklarımızı benimseyebildik mi? Çünkü psikanalizin ışığında “ ne yaparlarsa yapsınlar hata yapan” ebeveynleri anlamak için önce onların ne anladıklarını öğrenmek gerekiyor. Ebeveynler değişen modern dünya karşısında geçmişteki hataları tekrar etmek istemediklerini biliyorlar. Ancak geçmiş sorgulanıp anlaşılmadıkça yeni bilgilerin okunmasını engelliyor. Freud’a Ne Yaptık da Çocuklarımız Böyle Oldu? ebeveynlere on maddede çocuk yetiştirme önerileri vermeden bu önerilerin neden öznel, biricik, kişiye özgü olduğunu anlatması nedeniyle öneriler listesindeki yerini korumaktadır.

Freud’a Ne Yaptık da Çocuklarımız Böyle Oldu?’ da hangi sorulara cevap bulabilirsiniz?

“Küçük kardeşini kıskanmaması için her yolu denedik?” “Kıskançlığından neden bir türlü vazgeçemiyor?” “Ben onunla arkadaş gibi olmak istiyorum, neden böyle davranıyor?” “Hiçbir dediğimi dinlemiyor?” “Her şeye sahip daha ne istiyor?” “Her dediğini yapıyoruz bir de bizi dinlese?” “Babası hiçbir şeye elini sürmüyor, bakımı anne mi yapmalı?” “Baba olarak benimde söz söyleme hakkım yok mu?” “Daha çok küçük olduğu için boşandığımızı söylemekte kararsızız?” “Hangi yaş aralığında boşanmayı daha kolay atlatır?” “Yeniden bir aile olalım, üvey annesine/babasına tepki gösterir mi?” “Bir daha asla evlenmem, çünkü o benim dünyam!” “Çocuğumu tek başına nasıl büyütürüm?” “Annenin yerine baba, babanın yerine anne geçebilir mi?”

Catherine Mathelin bu kitapta hem anne babaların ağzından hem de psikanalizin bakış açısından yazarak günümüz ebeveynlik tarzını okuyucuya sorgulatmayı deniyor. Hızlıca alınan tavsiyelerin ebeveynler açısından neden işe yaramadığını durup düşünmelerini istiyor. Her ebeveynin geçmişi kendi ebeveynlik yolculuğunda bir yerlerde gizli. Ve her çocuk kendi biricik özellikleriyle o biricik aile yapısının içinde büyüyor. Bu sebeple Mathelin kafaları karıştıran şeyi tavsiyelerden ziyade anne babaların kendi ebeveyn oluş tarzları olarak belirliyor. Mükemmelliğe bu kadar dikkat vermek yerine asıl dikkat edilmesi gerekenin ebeveyn ile çocuk arasındaki ilişki olduğunu söylüyor (Psikanalist olarak tavsiye konusundan kendi alanını da eleştirmeyi kitabın sonunda unutmuyor) ve ekliyor;

 

“Ana babalar, psikanalistlerin tavsiyelerini “uygulayarak” çocuklarıyla ilgili her türlü sıkıntıyı atlatabileceklerini sanıyorlar. Bu istek, günümüzün mükemmellik ideolojisi ile bağdaşıyor. Günümüzün beklenen istenen çocuğu bütün olanaklara sahip olarak dünyaya gelmelidir. Ana babanın sorunsuz bir çocuğa sahip olma “hakkı” vardır. Yapılmadıklarından emin olmak, en ufak bir yanlış yapma tehlikesinden kaçınmak için işin erbabına başvurular. Çoğu zaman psikanaliz ile pedagojiyi birbirine karıştırırlar ve bu arada asıl önemli olanın “doğru yapmak” değil “olmak” olduğunu yani o çocuğun ana babası “olmanın” doğru yolunu bulmak olduğunu unuturlar.”(Alıntı)

Künye:

Freud’a Ne Yaptık da Çocuklarımız Böyle Oldu? (Qu’est-ve Qu’on A Fait  A Freud Pour Avoir Des Enfants Pareils)

Catheline Mathelin

Çeviren: Ela Güntekin

Kitap Yayınevi, 2003

143 sayfa